Agnieszka Bangrowska:

PL: Zastosowanie pochodnych chinoliny do dezynfekcji druków biblijnych z kolekcji Biblioteki Fundacji Wiktora h. Baworowskiego we Lwowie

EN: The use of quinoline derivatives for disinfection of biblical prints from the collection of the Wiktor h. Baworowski Foundation Library in Lviv

 

Źródło / source: Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne, 111 (2019)

Strony / pages: 5-14

 

https://doi.org/10.31743/abmk.2019.111.01

 

 

Streszczenie

Badania mikrobiologiczne i dezynfekcję przeprowadzono na XVI-wiecznej Biblii wydanej przez Jakuba Wujka, zgodnie z zapisaną sygnaturą CT II 75938 pochodzącej z Biblioteki Fundacji Wiktora h. Baworowskiego we Lwowie. J. Wujek był polskim duchownym, jezuitą, doktorem teologii, rektorem Akademii Wileńskiej. Przekład jego Biblii na język polski rozpoczął w latach 1584-1595, który w całości został wydany w 1599 roku Za życia J. Wujka został opublikowany tylko Nowy Testament oraz Psałterz (1594). Stary Testament był gotowy w 1596 roku J. Wujek zmarł w Krakowie 27 lipca 1597 roku, Biblia zaś ukazała się dopiero 25 sierpnia 1599 roku, bowiem Stanisław Grodzicki wraz z powołaną komisją doprowadził do zmian tekstu przekładu. Z uwagi na różne okoliczności i trudności dzieło J. Wujka pozostawało w Kościele katolickim najważniejszym przekładem Biblii przez ponad 350 lat.

Przed przystąpieniem do badań mikrobiologicznych przeprowadzono badania pH papieru. Wartość zmierzonego pH świadczy o niewysokim zakwaszeniu. Przeprowadzono badania mikrobiologiczne i stwierdzono, że zakażenie mikrobami nie jest równomiernie zlokalizowane. Najwięcej kolonii wyrosło na szalkach, w których umieszczono próbki pobrane z wyklejki lub karty tytułowej, a znacznie mniej ze środka bloku książki.

Wyizolowane z książki grzyby zidentyfikowano do gatunku. W badanej kolekcji stwierdzono występowanie Aspergillus Niger van Tieghem. Celem eksperymentu było syntetyzowanie nowych związków pochodnych chinoliny i wyznaczenie ich odpowiednich stężeń do zwalczania zagrożeń mikrobiologicznych występujących w Biblii J. Wujka. Do badań zastosowano pochodne chinoliny. Liniowy wzrost grzyba monitorowano co 24 godziny, aż do całkowitego porośnięcia szalki kontrolnej, zawierającej zestaloną pożywkę z 1 cm³ roztworu DMSO. Zależność efektywności działania pochodnych chinoliny od zastosowanej dawki przedstawiono na wykresie w stosunku Aspergillus Niger van Tieghem. Przygotowano preparat do dezynfekcji zbiorów. Związki pochodne chinoliny to skuteczne, bezpieczne związki w dezynfekcji zbiorów bibliotecznych. 

Słowa kluczowe: biblia; dezynfekcja; nowe związki; konserwacja; ochrona zbiorów

 

 

Summary

Microbiological tests and disinfection were carried out on the 16th-century Bible published by Jakub Wujek according to the CT II reference number 75938 from the Library of the Victor Wiktor Foundation in Lviv. Jakub Wujek was a Polish clergyman, a Jesuit, doctor of theology, rector of the Vilnius Academy. His translation of the Bible into Polish began in 1584-1595 and was published in its entirety in 1599. During the lifetime of Wujek only the New Testament and Psalter (1594) went out. The Old Testament was ready in 1596. Wujek died in Kraków on July 27, 1597, and the Bible appeared only on August 25, 1599, because Grodzicki together with the appointed commission led to changes in the text of the translation. Due to various circumstances and difficulties, Wujek’s work remained in the Catholic Church the most important translation of the Bible for over 350 years. Prior to the microbiological tests, paper pH tests were performed, counting every third card and examined at three points. The value of the measured pH indicates low acidification. Microbiological tests were carried out and it was found that the microbial infection is not evenly located. Most colonies grew on the dishes in which samples taken from the sticker or the title card were placed, and much less from the center of the book block. The assessment of microbiological hazards has been supplemented with a qualitative analysis of microorganisms. Mushrooms isolated from the book have been identified to the species. Aspergillus Niger van Tieghem was found in the study collection. The aim of the study was to synthesize new quinoline-derived compounds and to determine appropriate concentrations of these compounds to combat the microbiological hazards occurring in the Jakub Wujek Bible. In order to determine the activity coefficient a concentration range of solutions in dimethylsulfoxide was prepared to obtain the appropriate concentration of the solution. Linear growth of the fungus was controlled every 24 hours until the control pan containing the solidified medium from 1 cm³ of DMSO solution was completely overgrown. The dependence of the effectiveness of quinoline derivatives on the dose used is shown in the graph in the Aspergillus Niger van Tieghem ratio. A mixture for disinfecting the book was prepared. Quinoline derivatives are effective, safe compounds in the disinfection of library collections. 

Key words: bible; disinfection; new relationships; conservation; harvest protection

 

 

Bibliografia / References

 

Opracowania

Bakalarz A., Pochodne chinoliny jako nowe kolejne w badaniu fungicydy do dezynfekcji materiałów bibliotecznych i archiwalnych, „Forum Bibliotek Medycznych”, 10 (2017) nr 2 (20), s.165-172.

Bakalarz A., Zagrożenia mikrobiologiczne zbiorów bibliotecznych, „Nowa Biblioteka”, 2014 nr 1 (14), s.165-170.

Bakalarz A., Zastosowanie epoksykonazolu do dezynfekcji wybranego obiektu XVI-wiecznego pochodzącego z kolekcji Biblioteki fundacji hroku Baworowskiego we Lwowie, „Forum Bibliotek Medycznych”, 10 (2017) nr 1 (19), s.244, 246.

Fassatiowá O., Grzyby mikroskopowe w mikrobiologii technicznej, Warszawa 1983, s. 32.

Jampilek J. i in., Ring-substituted 4-hydroxy-1H-quinolin-2-ones. Preparation and biological activity, „Molecules”, 14 (2009) s. 1145-1159.

Kossowska M., Biblia w języku polskim, t. 1, Poznań 1968.

Ogierman L., Konserwacja zabytkowego materiału bibliotecznego krakowskich paulinów na Skałce. Katowice 2005, s. 24.

Uchański J., Obecny stan badań nad życiem J. Wujka, „Polonia Sacra” 1950, z. 1-4.

 

Netografia

Biblia Jakuba Wujka, https://pl.wikipedia.org/wiki/Biblia_Jakuba_Wujka/ (dostęp 23.06.2019).

Biblia Jakuba Wujka, http://biblia.tm.pl/biblia_jakuba_wujka.html/ (dostęp 23.06.2019).

Biblia Szymona Budnego, (http://biblia.tm.pl/biblia_szymona_budnego.html/ (dostęp 23.06.2019).

Jakub Wujek, https://pl.wikipedia.org/wiki/Jakub_Wujek/ (dostęp 23.06.2019).

Majewski M., Jak przekłady zmieniają sens Biblii… O teorii i praktyce tłumaczenia Biblii, https://upjp2.academia.edu/MarcinMajewski/ (dostęp 23.06.2019).

 

Informacja o autorze / Information about Author

Agnieszka Bangrowska – dr n. chem.; Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej; Zakład Ochrony i Konserwacji Zbiorów Bibliotecznych; Uniwersytet Śląski w Katowicach

e-mail: bakalarzadr@poczta.onet.pl

https://orcid.org/0000-0002-5151-7099