Dominik Maiński:

PL: Medale i monety poświęcone świętemu Janowi Pawłowi II w kontekście współczesnego polskiego rynku dzieł medalierskich i numizmatycznych

EN: The modern Polish market of the medallic and numismatic works. A special significance of the medals and coins devoted to St John Paul II

 

Źródło / source: Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne, 111 (2019)

Strony / pages: 203-218

 

https://doi.org/10.31743/abmk.2019.111.11

 

 

Streszczenie

Wśród osób tworzących rynek monet i medali we współczesnej Polsce są wykwalifikowani kolekcjonerzy, posiadający zgłębioną wiedzę o pozyskiwanych obiektach, inwestorzy lub też przypadkowi zbieracze. Szczególne emocje podczas zakupu dzieł do kolekcji budzą monety i medale poświęcone św. Janowi Pawłowi II, których cena nabycia często przekracza rzeczywistą wartość przedmiotu. Miejsc, w których można kupić te przedmioty, jest wiele: sklepy stacjonarne lub internetowe, aukcje, giełdy i targi staroci, instytucje kościelne lub bezpośrednio u autora projektu. Mennica Polska, jako najbardziej prestiżowa instytucja produkująca monety i medale w kraju, dysponuje sklepem stacjonarnym. Wskazany jest zakup przedmiotów w możliwie najlepszych stanach zachowania. Wśród kolekcjonerów popularne są niezmiennie monety i medale dawnej Polski. Zbierane są grupy tematyczne jak: II wojna światowa, flora i fauna czy Jan Paweł II. Zainteresowaniem cieszą się również numizmaty emitowane za granicą. Do nowych trendów kolekcjonerstwa zaliczyć można pozyskiwanie monet obiegowych w doskonałych stanach zachowania, a także tzw. destruktów menniczych (monety błędnie wybite). Kolekcjonerzy większą uwagę zwracają na wartość rynkową przedmiotu, tematykę, niski nakład, kruszec, z którego je wykonano, niż na walory estetyczne, stąd unikatowe tzw. medale autorskie można nabyć za kwoty nieprzekraczające kilkuset złotych. Pomoc w kompletowaniu zbioru stanowią liczne katalogi i cenniki, także dotyczące tematu papieskiego. W literaturze naukowej brak jest opracowań analizujących ikonografię monet i medali oraz ich warstwę stylistyczną.

Słowa kluczowe: moneta; medal; medal autorski; numizmatyka; medalierstwo; kolekcjoner; zbieracz; Jan Paweł II; mennica; woreczki mennicze; destrukty mennicze

 

Summary

Among people making up the market of coins and medals in contemporary Poland are well-qualified collectors having deep knowledge about acquired objects, investors and casual collectors. Particular emotions are aroused while coins and medals devoted to John Paul II are purchased; their price frequently exceeds the real value of the item. There are a lot of places where you can buy coins and medals: bricks-and-mortar shops, online shops, auctions, markets (including flea markets) and church institutions. These items can also be bought directly from the author of the design. The Polish Mint, as the most prestigious institution producing coins and medals in Poland, has its own bricks-and-mortar shop. It is advisable to buy well-preserved objects. The particularly popular coins among collectors are the old Polish ones. Thematic groups which are collected are as follows: World War II, flora and fauna or John Paul II. There is also a lively interest in coins issued abroad. In addition, there is a  new growing trend towards collecting well-preserved circulating coins and mint error coins. Rather than paying attention to coins’ artistic values, collectors focus on their market value, the theme, the low number of the issued items and the metal from which they are made, thus the original coins or medals can be purchased for the amount not higher than a few thousand zlotys. Numerous catalogues and price lists, also regarding the papal theme, are helpful materials in compiling the collection. It must be noted that in the literature, there are no monographs analyzing the iconography of coins and medals, and their stylistic features.

Key words: a coin; a medal; an original medal; numismatics; medallic art; a collector; John Paul II; a mint, mint money bags; mint error coins

 

Bibliografia / References

Dąbrowska E., Abonament numizmatyczny. Zysk dla przewidujących, „Investment Tribune”, (2008) nr 9, s. 26-27.

Doliński J., ABC numizmatyka, Warszawa 1971.

Jan Paweł II na monetach świata, red. A. Łanowy, Bytom 2010.

Kabaj W., Medalierzy i kolekcjonerzy, Bydgoszcz 1986.

Kamiński C., Kurpiewski J., Katalog monet polskich 1587-1632 (Zygmunt III Waza), Warszawa 1990.

Katalog monet polskich i z Polską związanych XX i XIX wiek. Monety koronne Stanisława Augusta Poniatowskiego, red. A. Łanowy, wstęp A. Fischer, A. Łanowy, Bytom 2018.

„Maluch” za monetę z papieżem? Oszustwo!, „Dziennik Wieczorny” [Bydgoszcz], 32 (1991) nr 20, 29 stycznia, s. 1, 4-5.

Medale augustowskie, zbiór i oprac. E. Simson, K. Anuszkiewicz, tekst i opisy hist. J. Bednarczyk, Augustów 2001.

Michael T., Schmidt T., Giedroyc R., 2019 Standard Catalog of World Coins, Iola 2018.

Nartowski A.S., Złote pożegnanie, „Gazeta Bankowa”, (2004) nr 51, s. 26-27.

Nestorowicz Z., Jan Paweł II w medalierstwie polskim, Lublin 2012.

Nowaczyński A., Sprzedam „Papieża”…, „Twój Anons” [Bydgoszcz], 1 (1991) 31 stycznia, s. 8.

Olszewska-Borys E., Federacja FIDEM i jej cele, w: Medale i ich twórcy. Sesja z okazji 40-lecia Muzeum Sztuki Medalierskiej 18-19.02.2005, red. A. Borkowska, Wrocław 2005, s. 31-35.

Parchimowicz J., Katalog monet polskich obiegowych i kolekcjonerskich od 1916, Szczecin 2019.

Paszkowycz O., Medale Mennicy Państwowej 1946-2010/Medals from the Polish State Mint 1946-2010, Łódź 2011.

Przybylski M., Jak zarobić na kolekcjonowaniu, „Manager”, 2010, marzec, s. 60-61.

Rorys, Egzotyka, świecidełka, farbowanki… z czym to jeść??, „Przegląd Numizmatyczny”, (2003) nr 2, s. 12-14.

Rorys, Z lotu czarnego ptaka, „Przegląd Numizmatyczny”, (2006) nr 2, s. 14-15.

Sączek T., „Monetę z papieżem sprzedam…”, „Magazyn Numizmatyczny” [Oddział PTN w Częstochowie], (1991) nr 6, s. 22-24.

Szymańska B., Gorączka monety papieskiej. Ile jest naprawdę warta, „Express Bydgoski”, 2 (1991) nr 12, 17 stycznia, [bez numeracji stron].

Wojtulewicz H., Monety i medale polskie. Informator do wystawy. Muzeum Okręgowe w Lublinie, Lublin 1975.

Wywiad z Katarzyną i Józefem Stasińskimi przeprowadzony przez autora w domu artystów w Poznaniu 29 czerwca 2012 roku, nagranie w posiadaniu autora.

Zawadzki W., Zbiory tematyczne na medalach, „Grosz”, (1990) nr 39, s. 16-17.

 

Informacja o autorze / Information about Author

Dominik Maiński – dr historii; mgr historii sztuki; Biblioteka Uniwersytecka Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II;

e-mail: dominik.mainski@gmail.com

https://orcid.org/0000-0002-8220-3332