Ks. Waldemar Graczyk:

PL: Księgozbiory kolegiatów kanonickich archidiakonatu wojnickiego do 1786 roku

EN: The book collections belonging to the colleges of canons in the archdeaconry of Wojnicz until 1786

Źródło / source: Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne, 112 (2019)

Strony / pages: 137-150

 

https://doi.org.10.31743/abmk.2019.112.07

 

 

Streszczenie

Istniejące w granicach archidiakonatu wojnickiego dwie kolegiaty w Wojniczu i Bobowej posiadały swoje księgozbiory. Od strony zasobności były to biblioteki zbliżone, kolegiata w Wojniczu – 77 tytułów, w Bobowej – ok. 50. Trzon obydwu zasobów bibliotecznych stanowiły księgi z zakresu teologii, kaznodziejstwa, filozofii, prawa i historii. Rangę zbioru wojnickiego podnoszą zachowane do dziś cenne oprawy gotyckie i renesansowe na wielu XV-wiecznych księgach, nieco zniszczone przez upływ czasu. Obie biblioteki kolegiackie, choć powstały w różnym czasie i okolicznościach (Wojnicz – 1465, Bobowa – 1529), gromadziły księgi tematycznie związane z pracą duszpasterską, co jest szczególnie widoczne w przypadku Bobowej. Z kolei w przypadku kolegiaty w Wojniczu wiele cennych dzieł należało do kanoników, którzy wcześniej gromadzili je na okoliczność odbywanych studiów i pracy na uniwersytecie, z czasem przekazując je w drodze legatu testamentowego do zbiorów biblioteki kolegiackiej. Bez wątpienia księgozbiór kolegiaty w Wojniczu należał do znaczących pod względem zawartości treściowej ksiąg, jak również czasu ich wydania, w Bobowej zaś miał zdecydowanie charakter pragmatyczny

Słowa kluczowe: Wojnicz; Bobowa; księgozbiór; kolegiata; kanonicy

 

Summary

The two collegiate churches existing in the archdeaconry of Wojnicz, in Wojnicz and Bobowa, possessed their own libraries with a similar number of books: the collegiate church in Wojnicz had 77 titles and the one in Bobowa around 50 titles. The core collections of both libraries comprised books on theology, preaching, philosophy, law and history. The Wojnicz collection acquired a special significance thanks to numerous fifteenth-century books in the surviving Gothic and Renaissance bindings which are of great value and only slightly damaged by the passage of time. Although these two libraries were established at different times (Wojnicz in 1465 and Bobowa in 1529) and circumstances, they both collected books related to pastoral work, particularly visible in the case of Bobowa. In the case of the collegiate church in Wojnicz, a number of valuable books were in the possession of canons, who collected them for their studies and work at the university, and then bequeathed them to the libraries of the collegiate churches. Undoubtedly, the library in Wojnicz ranked among the most significant book collections in terms of its content and the time of publication, while the one in Bobowa definitely served pragmatic purposes.

Key words: Wojnicz; Bobowa; book collection; collegiate church; canons

 

Bibliografia / References

ADT (Archiwum Diecezji Tarnowskiej), sygn. AEp CT, A/75 (1887), Spis dzieł znajdujących się w bibliotece dekanalnej dekanatu bobowskiego.

Gach P.P., Gruber Jan Teodor (1740-1808), w: Encyklopedia katolicka, t. 6, red. J. Walkusz, Lublin 1993, kol. 208.

Graczyk W., Księgozbiór klasztoru-eremu karmelitów bosych w Czernej od końca XVII do końca XIX wieku. Studium z dziejów kultury intelektualnej i duchowej, Kraków 2011.

Grzebień L., Krasnodębski Adam Kwiryn h. Pobóg (1628-1702), w: Słownik Polskich Teologów Katolickich, t. 2, red. H.E. Wyczawski, Warszawa 1982, s. 414-415.

Kołłataj H., Pamiętnik o stanie duchowieństwa katolickiego polskiego innych wyznań w połowie XVIII wieku, wyd. J.K. Żupański, Poznań 1840.

Kumor B., Archidiakonat, w: Encyklopedia katolicka, t. 1, red. F. Gryglewicz, Lublin 1973, kol. 869.

Kumor B., Bąba Józef (1849-1936), w: Encyklopedia katolicka, t. 2, red. F. Gryglewicz, Lublin 1976, kol. 154-155

Kumor B., Diecezja tarnowska. Dzieje ustroju i organizacji 1786-1985, Kraków 1985.

Kumor B., Dzieje diecezji krakowskiej do 1795 roku, t. 4, Kraków 2002.

Marszalska J.M., Katalog inkunabułów biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie, Tarnów 1997.

Marszalska J.M., Piętnastowieczny księgozbiór Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie, „Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne”, 80 (2003) s. 179-202.

Marszalska J.M., Graczyk W., Zespoły proweniencyjne zasobu inkunabułów i starych druków Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w    Tarnowie. Właściciele, użytkownicy, bibliofile, Warszawa 2017.

Ozorowski E., Starowolski Szymon (1588-1656), w: Słownik Polskich Teologów Katolickich, t. 4, red. H.E. Wyczawski, Warszawa 1983, s. 187-193.

Pawluk Tadeusz, Dekanat, w: Encyklopedia katolicka, t. 3, red. F. Gryglewicz, Lublin 1989, kol. 1114.

Regner L., Szesnastowieczny rękopis Biblioteki kapitulnej w Wojniczu, „Roczniki Filozoficzne”, 10 (1962), nr 1, s. 173-187.

Steinke A.J., Synakiewicz Feliks (zm. po 1792), w: Słownik Polskich Teologów Katolickich, t. 4, red. H.E. Wyczawski, Warszawa 1983, s. 240-242.

Szymański J., Archiwum i biblioteka parafialna w Wojniczu, „Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne”, 2 (1961), z. 1-2, s. 167-176.

Szymański J., Kapituła kolegiacka w Wojniczu 1465-1786, Lublin 1962.

Wyczawski H.E., Pikulski Gaudenty (zm. 1763), w: Słownik Polskich Teologów Katolickich, t. 3, red. H.E. Wyczawski, Warszawa 1982, s. 359-360.

 

Informacja o autorze / Information about Author

Ks. Waldemar Graczyk – prof. historii; Instytut Nauk Historycznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie; e-mail: waldemar-graczyk@wp.pl

https://orcid.org/ 0000-0002-8057-8368