Łukasz Puślecki

PL: Nieznany list Edmunda Bojanowskiego ze zbiorów prywatnych

EN: Edmund Bojanowski’s unknown letter from a private collection

 

Źródło / source: Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne, 111 (2019)

Strony / pages: 231-258

 

https://doi.org/10.31743/abmk.2019.111.13

 

 

Streszczenie

Autor artykułu podczas prowadzenia badań dotyczących dorobku naukowego E. Bojanowskiego natrafił przypadkowo na jego nieznany list z roku 1866. Treść korespondencji opatrzono szerokim komentarzem prezentującym jej kontekst historyczny. Przedstawiono przede wszystkim biografię odbiorcy listu – księdza Antoniego Śmitkowskiego. Przybliżono również współpracę założyciela służebniczek z fundatorką ochronki, której otwarcia dotyczy korespondencja – tj. z księżną Elżbietą z Działyńskich Czartoryską. Rozwinięto również wątek sposobu rekrutacji kandydatek do zgromadzenia służebniczek na przykładzie wspominanej w korespondencji Rozalii Krzekotowskiej.

Słowa kluczowe: Edmund Bojanowski; Elżbieta z Działyńskich Czartoryska; ks. Antoni Śmitkowski; korespondencja; ochronki wiejskie

 

Summary

Doing the research on E. Bojanowski’s scholarly achievements, the author of the article came across Bojanowski’s unknown letter of 1866. The correspondence was accompanied by an extensive comment on its historical context. First of all, the bibliography of the letter recipient (Rev. Antoni Śmitkowski) is presented.  The article also describes the cooperation between the founder of the Sister Servants and the founder of the orphanage (its opening is discussed in the correspondence) – the Duchess Elżbieta Czartoryska née Działyńska. In addition, the author traces the recruitment process of the candidates for the congregation of the Sister Servants illustrated with the example of Rozalia Krzekotowska mentioned in the correspondence.

Key words: Edmund Bojanowski; Elżbieta Czartoryska née Działyńska; Rev. Antoni Śmitkowski; correspondence; rural orphanages

 

 

Bibliografia / References

 

Źródła

Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu (AAP)

Akta Konsystorza Generalnego Arcybiskupiego Poznańskiego, sygn. KA 1061, Personalia kleryka Antoniego Smitkowskiego.

 

Wydawnictwa zwarte

Bojanowski Edmund, Dziennik, wydanie kompletne rękopisu i luźnych kartek Dziennika wraz z zapisami dziennymi Ochronka Podrzecka 1851-1854 i relacją s. Elżbiety Szkudłapskiej Ostatnie dnie życia i pogrzeb, objaśnił, skomentował i wstępem poprzedził L. Smołka, t. 1-4, Wrocław 2009.

Bojanowski Edmund, Korespondencja Edmunda Bojanowskiego z lat 1829-1871, t. 1: Listy Edmunda Bojanowskiego z lat 1836-1871, t. 2: Listy do Edmunda Bojanowskiego z lat 1829-1868, objaśnił, skomentował i zarysem monograficznym poprzedził L. Smołka, Wrocław 2001.

„Dziennik Poznański” 1867, 1871.

Elenchus universi cleri Archidioec. Posnaniensis pro Anno Domini..., w: Ordo Officii Divini ad usum Almae Eccles. Metropolitanae et Archi-Dioec. Posnaniensis pro Anno Domini..., Posnaniae (lata 1847-1872).

Likowski Edward X., Mowa żałobna na cześć śp. Xięcia Adama Konstantego Czartoryskiego zmarłego w Rokosowie dnia 19 grudnia 1880 roku powiedziana w kościele parafialnym krobskim na nabożeństwie żałobnem dnia 23 grudnia, Poznań (b.d.).

Motty M., Przechadzki po mieście (poznaniu), oprac. i wstępem opatrzył Z. Grot, przypisy przeredagował i uzupełnił W. Molik, t. 2, Poznań 1999.

 

Opracowania

Absolwenci Gimnazjum i Liceum Świętej Marii Magdaleny w Poznaniu 1805-1950, oprac. A. Białobłocki, Poznań 1995.

Biesiada J., Ksiądz Symforian Tomicki – pisarz, redaktor „Szkółki Niedzielnej” i „Oświaty”, „Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski”, 9 (2014) s. 153-185.

Dwory polskie w Wielkiem Księstwie Poznańskiem, oprac. L. Durczykiewicz, Poznań 1912.

Górski A., Dokumenty z wieży kościoła w Przybymierzu, „Studia Zachodnie”, 8 (2006) s. 283-298.

Karwowski S., Historja Wielkiego Księstwa Poznańskiego, t. 3: 1890-1914, Poznań 1931.

Kornacka M.M., Edmund Bojanowski (1814-1871), „Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce”, 26 (1967) s. 5-145.

Krzyżosiak R., Z dziejów parafii rzymskokatolickiej w Jutrosinie. 100 lat istnienia obecnego kościoła parafialnego, Jutrosin 2002.

Krzyżosiak R., Kościół św. Elżbiety w Jutrosinie na tle historii parafii jutrosińskiej, Jutrosin 2008.

Kukiel M., Czartoryski Adam Konstanty, w: Polski słownik biograficzny, t. 4,
Kraków 1938.

Kwilecki A., Ziemiaństwo wielkopolskie, Warszawa 1998.

Kwilecki A. (red.), Czartoryscy herbu Pogoń litewska, w: Ziemiaństwo wielkopolskie. W kręgu arystokracji, Poznań 2004, s. 326-380.

Kwilecki A., Wielkopolskie rody ziemiańskie, Poznań 2010.

Molik W., (rec.) Korespondencja bł. Edmunda Bojanowskiego, „Kronika Wielkopolski”, (2003) nr 1, s. 119-121.

Moryson J., Książę Olgierd Czartoryski (1888-1977). Życie i działalność społeczno-polityczna, Kraków 2012.

Rzepecki L., Obraz katolickich szkół elementarnych objętych Archidyjecezyjami Gnieźnieńską i Poznańską oraz Dyjecezyjami Chełmińską i Warmińską, Poznań 1867.

Skuratowicz J., Majątki wielkopolskie, t. 1: Powiat gostyński, red. J. Goszczyńska, Szreniawa 1997.

Smołka L., Edmund Bojanowski i jego korespondencja z lat 1829-1871, w: Korespondencja Edmunda Bojanowskiego z lat 1829-1871, t. 1, objaśnił, skomentował i zarysem monograficznym poprzedził L. Smołka, Wrocław 2001, s. 5-108.

Zając P., Misje jezuitów w Wielkopolsce i ich obrzańska rezydencja w latach 1852-1855, „Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski”, 9 (2014), s. 187-222.

Załęski S., Jezuici w Polsce, t. 5: Jezuici w Polsce porozbiorowej 1773-1905, cz. 2: 1820-1905, Kraków 1906.

Zieliński Z., Kościół katolicki w Wielkim Księstwie Poznańskim w latach 1848-1865, Lublin 1973.

Żychliński T., Kronika żałobna rodzin wielkopolskich od 1863-1876 r. z uwzględnieniem ważniejszych osobistości zmarłych w tym przeciągu czasu w innych dzielnicach Polski i na obczyźnie, Poznań 1877.

Żychliński T., Złota księga szlachty polskiéj, t. 8, Poznań 1886.

 

Informacja o autorze / Information about Author

Łukasz Puślecki – dr historii; nauczyciel w Szkole Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi im. Mikołaja Kopernika w Piaskach, e-mail: lukaspuslecki@op.pl

https://orcid.org/0000-0001-7245-8131