Dariusz Kupisz:
PL: Staropolski zasób archiwalny parafii św. Jana Chrzciciela w Radomiu
EN: Parish registers and other records from the period before the partitions in the archive of John the Baptist parish in Radom
Źródło / source: Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne, 111 (2019)
Strony / pages: 185-202
https://doi.org/10.31743/abmk.2019.111.10
Streszczenie
Księgi metrykalne z czasów staropolskich są od dawna przedmiotem zainteresowania historyków, przede wszystkim badaczy dziejów Kościoła i genealogów. W niniejszym artykule omówiono zarówno wzmiankowane księgi, jak i inne zasoby archiwalne z XVI-XVIII w., przechowywane w kancelarii kościoła farnego św. Jana Chrzciciela w Radomiu. Wobec zniszczenia archiwaliów dawnego województwa sandomierskiego z czasów przedrozbiorowych przez okupanta hitlerowskiego w 1944 r., posiadają one wielką wagę dla dziejów miasta, regionu, a w wielu wypadkach także dla funkcjonowania parafii w czasach staropolskich.
Słowa kluczowe: historia Kościoła; Radom; parafie; metryki parafialne
Summary
Historians, particularly the researchers in the history of the Church and genealogists, have long been interested in the archives held in parish offices. The following article presents the registers and other records of the Old Polish period which are held in the Archive of John the Baptist Parish in Radom. Due to the fact that the archival materials of the former province of Sandomierz dating from the period before the Partitions were destroyed by the German invader in 1944, the materials under investigation are of great value for the history of the town, region and Poland.
Key words: Radom; register books; John the Baptist Parish in Radom
Bibliografia / References
Źródła rękopiśmienne
Archiwum Diecezjalne w Sandomierzu (ADS)
Akta Parafii św. Jana Chrzciciela w Radomiu:
t. 1, Wizytacja dekanatu radomskiego z 1808 r., k. 258; Akta wizytacji dziekańskiej dekanatu radomskiego z 10-11 VIII 1820 r., k. 61.
t. 2, Akta wizytacji dziekańskiej dekanatu radomskiego z 26 VIII 1833 r., k. 264 i kolejne
t. 3, Inwentarz kościoła parafialnego w mieście Radomiu… 1840 roku, s. 12.
t. 5, Inwentarz kościelny Fundi Instructi parafii św. Jana w Radomiu 1959 rok, s. 175-176.
Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie (ArKMKr)
AV 21, Visitatio decanatuum Radomiensis et Zwolinensis et Stęzycensis…, A.D. 1721 expeditatae, k. 11.
Kancelaria parafii św. Jana Chrzciciela w Radomiu
Księga zatytułowana „Dokumenty stare tyczące się Kościoła farnego w Radomiu”, s. nlb.
Biblioteka Diecezjalna w Sandomierzu (BDS)
rkps I-1454, Wizytacja generalna parafii archidiakonatu radomskiego z 1781 r., k. 21.
Źródła drukowane
Księgi metrykalne kościołów radomskich z lat 1591-1795, seria A: Metryki chrztów, seria B: Metryki ślubów, seria C: Metryki zmarłych, red. D. Kupisz, S. Piątkowski, A. Szymanek, Radom 2001-2013.
Księgi metrykalne kościołów radomskich, seria A: Metryki chrztów, t. 3, Kościół św. Jana Chrzciciela 1637-1660, oprac. J. Orzechowski, Radom 2002.
Księgi metrykalne kościołów radomskich z lat 1591-1795, seria B, Metryki ślubów, t. 1, Kościół św. Jana Chrzciciela 1591-1637, oprac. J. Orzechowski, Radom 2006.
Monumenta Poloniae Vaticana, t. 1, Acta Camerae Apostolicae (1207-1344), wyd. J. Ptaśnik, Kraków 1913.
Siarczyński Franciszek, Opis powiatu radomskiego, wyd. W. Lipiński, Warszawa 1847.
Wizytacja parafii radomskich z 1747 roku, oprac. Z. Guldon, w: Radom i region radomski w dobie szlacheckiej Rzeczypospolitej, t. 2, red. Z. Guldon i S. Zieliński, Radom 1996, s. 45-65.
Wizytacja parafii św. Wacława w Starym Radomiu z 1781 roku, oprac. D. Kupisz, A. Świątkowska, „Radomskie Studia Humanistyczne”, t. 3, 2016, s. 185-197.
Opracowania
Brykowska M., Brykowski R., Kościół farny pw. św. Jana Chrzciciela w Radomiu – dzieje budowlane i architektura, w: Kościół św. Jana Chrzciciela w Radomiu. Architektura – ludzie – wydarzenia, red. D. Kupisz, Radom 2010, s. 87-136.
Fuglewicz B., Początki Radomia. Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy nad rzeką Mleczną, Radom 2013.
Gacki J., Radom i jego kościoły do końca XVIII wieku, Radom 1999.
Holtzer L., Jan Wiśniewski (1876-1943), w: Znani i nieznani ziemi radomskiej, t. 1, red. T.C. Zwolski, s. 191-193.
Kierzkowska-Kalinowska E., Rozwój osadnictwa wczesnośredniowiecznego na terenie Radomia, w: Urbanistyka i architektura Radomia, red. W. Kalinowski, Lublin 1979, s. 26-35.
Kotecki R., Rejestracja metrykalna wiernych w świetle potrydenckiego ustawodawstwa kościoła katolickiego (ze szczególnym uwzględnieniem prawodawstwa diecezji Chełmińskiej, Gnieźnieńskiej, Płockiej i Włocławskiej), „Nasza Przeszłość”, nr 112, 2009, s. 35-75.
Kowalik Szczepan, Fabrica ecclesiae. Żywot i sprawy radomskiego proboszcza ks. Piotra Górskiego, Radom 2016.
Kuklo C., Demografia Rzeczypospolitej przedrozbiorowej, Warszawa 2009.
Kumor Bolesław Stanisław, Dzieje diecezji krakowskiej do roku 1795, t. 4, Kraków 2002.
Kumor B.S., Metryki parafialne w archiwach diecezjalnych, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, 14 (1966) z. 1, s. 65-75.
Kupisz D. (red.), Dzieje kościoła św. Jana Chrzciciela w Radomiu w XIV-XVIII wieku, w: Kościół św. Jana Chrzciciela w Radomiu. Architektura – ludzie – wydarzenia, Radom 2010, s. 13-60.
Kupisz D. (red.), Proboszczowie parafii św. Jana Chrzciciela w Radomiu w XIX-XXI wieku, w: Kościół św. Jana Chrzciciela w Radomiu. Architektura – ludzie – wydarzenia, Radom 2010, s. 61-86.
Kupisz D. (oprac.), Wstęp, w: Księgach metrykalnych kościołów radomskich z lat 1591-1795, seria B, Metryki ślubów, t. 4: Kościół św. Wacława 1701-1795, Radom 2011, s. 5-26.
Litak S., Kościelne podziały administracyjne w Radomskiem w XVI-XVIII w., w: Radom i region radomski w dobie szlacheckiej Rzeczypospolitej, t. 2, red. Z. Guldon i S. Zieliński, Radom 1996, s. 7-20.
Luboński J., Monografia historyczna miasta Radomia, Radom 1907.
Sekulski J., Encyklopedia Radomia, Radom 2009.
Stebelski A., Źródła do dziejów ziemi kieleckiej, radomskiej, sandomierskiej w Archiwum Głównym w Warszawie, w: Pamiętnik Świętokrzyski, red. A. Patkowski, Kielce 1931, s. 294-302.
Wiśniewski J., Dekanat radomski, Radom 1911.
Wolff A., Akta partykularne przedrozbiorowe Archiwum Głównego w Warszawie z lat 1381-1835, w: Straty Archiwów i Bibliotek Warszawskich w zakresie rękopiśmiennych źródeł historycznych, t. 1, Warszawa 1957, s. 175-208.
Netografia
http://www.familysearch.org/ (dostęp: 11.09.2017).
Informacja o autorze / Information about Author
Dariusz Kupisz – dr hab. historii, prof. w Instytucie Historii UMCS w Lublinie;
e-mail: kupiszd@wp.pl
https://orcid.org/ 0000-0002-9912-944x
Ostatnia aktualizacja: 10.01.2020, godz. 12:51 - Artur Hamryszczak